քսել
亞美尼亞語[編輯]
詞源[編輯]
源頭未知。原為方言用詞。
發音[編輯]
動詞[編輯]
քսել • (kʿsel)
- 塗抹
- հացին կարագ քսել ― hacʿin karag kʿsel ― 往麵包上塗黃油
屈折[編輯]
變位（東亞美尼亞語）
| 不定式 | քսել (kʿsel) | 未完成動副詞 | քսում (kʿsum) | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 被動態 | քսվել (kʿsvel) | 持續動副詞 | քսելիս (kʿselis) | ||||
| 使役態 | — | 完成動副詞 | քսել (kʿsel) | ||||
| 不定過去式詞幹 | քս- (kʿs-) | 將來動副詞 I | քսելու (kʿselu) | ||||
| 結果分詞 | քսած (kʿsac) | 將來動副詞 II | քսելիք (kʿselikʿ) | ||||
| 主語分詞 | քսող (kʿsoğ) | 否定副詞 | քսի (kʿsi) | ||||
| 人稱 | 單數 | 複數 | |||||
| 第一人稱 | 第二人稱 | 第三人稱 | 第一人稱 | 第二人稱 | 第三人稱 | ||
| 直陳式 | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| 現在 | քսում եմ (kʿsum em) | քսում ես (kʿsum es) | քսում է (kʿsum ē) | քսում ենք (kʿsum enkʿ) | քսում եք (kʿsum ekʿ) | քսում են (kʿsum en) | |
| 過去 未完成 |
քսում էի (kʿsum ēi) | քսում էիր (kʿsum ēir) | քսում էր (kʿsum ēr) | քսում էինք (kʿsum ēinkʿ) | քսում էիք (kʿsum ēikʿ) | քսում էին (kʿsum ēin) | |
| 將來 | քսելու եմ (kʿselu em) | քսելու ես (kʿselu es) | քսելու է (kʿselu ē) | քսելու ենք (kʿselu enkʿ) | քսելու եք (kʿselu ekʿ) | քսելու են (kʿselu en) | |
| 將來 完成 |
քսելու էի (kʿselu ēi) | քսելու էիր (kʿselu ēir) | քսելու էր (kʿselu ēr) | քսելու էինք (kʿselu ēinkʿ) | քսելու էիք (kʿselu ēikʿ) | քսելու էին (kʿselu ēin) | |
| 現在 完成 |
քսել եմ (kʿsel em) | քսել ես (kʿsel es) | քսել է (kʿsel ē) | քսել ենք (kʿsel enkʿ) | քսել եք (kʿsel ekʿ) | քսել են (kʿsel en) | |
| 過去 完成 |
քսել էի (kʿsel ēi) | քսել էիր (kʿsel ēir) | քսել էր (kʿsel ēr) | քսել էինք (kʿsel ēinkʿ) | քսել էիք (kʿsel ēikʿ) | քսել էին (kʿsel ēin) | |
| 不定 過去 |
քսեցի, քսի* (kʿsecʿi, kʿsi*) | քսեցիր, քսիր* (kʿsecʿir, kʿsir*) | քսեց (kʿsecʿ) | քսեցինք, քսինք* (kʿsecʿinkʿ, kʿsinkʿ*) | քսեցիք, քսիք* (kʿsecʿikʿ, kʿsikʿ*) | քսեցին, քսին* (kʿsecʿin, kʿsin*) | |
| 虛擬式 | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| 將來 | քսեմ (kʿsem) | քսես (kʿses) | քսի (kʿsi) | քսենք (kʿsenkʿ) | քսեք (kʿsekʿ) | քսեն (kʿsen) | |
| 將來 完成 |
քսեի (kʿsei) | քսեիր (kʿseir) | քսեր (kʿser) | քսեինք (kʿseinkʿ) | քսեիք (kʿseikʿ) | քսեին (kʿsein) | |
| 條件式 | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| 將來 | կքսեմ (kkʿsem) | կքսես (kkʿses) | կքսի (kkʿsi) | կքսենք (kkʿsenkʿ) | կքսեք (kkʿsekʿ) | կքսեն (kkʿsen) | |
| 將來 完成 |
կքսեի (kkʿsei) | կքսեիր (kkʿseir) | կքսեր (kkʿser) | կքսեինք (kkʿseinkʿ) | կքսեիք (kkʿseikʿ) | կքսեին (kkʿsein) | |
| 命令式 | — | (դու) | — | — | (դուք) | — | |
| 將來 | — | քսի՛ր, քսի՛* (kʿsír, kʿsí*) | — | — | քսե՛ք, քսեցե՛ք** (kʿsékʿ, kʿsecʿékʿ**) | — | |
| *口語 **過時 | |||||||
否定變位（東亞美尼亞語）
| 不定式 | չքսել (čʿkʿsel) | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 否定動副詞 | չքսի (čʿkʿsi) | ||||||
| 結果分詞 | չքսած (čʿkʿsac) | ||||||
| 主語分詞 | չքսող (čʿkʿsoğ) | ||||||
| 人稱 | 單數 | 複數 | |||||
| 第一人稱 | 第二人稱 | 第三人稱 | 第一人稱 | 第二人稱 | 第三人稱 | ||
| 直陳式 | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| 現在 | չեմ քսում (čʿem kʿsum) | չես քսում (čʿes kʿsum) | չի քսում (čʿi kʿsum) | չենք քսում (čʿenkʿ kʿsum) | չեք քսում (čʿekʿ kʿsum) | չեն քսում (čʿen kʿsum) | |
| 過去 未完成 |
չէի քսում (čʿēi kʿsum) | չէիր քսում (čʿēir kʿsum) | չէր քսում (čʿēr kʿsum) | չէինք քսում (čʿēinkʿ kʿsum) | չէիք քսում (čʿēikʿ kʿsum) | չէին քսում (čʿēin kʿsum) | |
| 將來 | չեմ քսելու (čʿem kʿselu) | չես քսելու (čʿes kʿselu) | չի քսելու (čʿi kʿselu) | չենք քսելու (čʿenkʿ kʿselu) | չեք քսելու (čʿekʿ kʿselu) | չեն քսելու (čʿen kʿselu) | |
| 將來 完成 |
չէի քսելու (čʿēi kʿselu) | չէիր քսելու (čʿēir kʿselu) | չէր քսելու (čʿēr kʿselu) | չէինք քսելու (čʿēinkʿ kʿselu) | չէիք քսելու (čʿēikʿ kʿselu) | չէին քսելու (čʿēin kʿselu) | |
| 現在 完成 |
չեմ քսել (čʿem kʿsel) | չես քսել (čʿes kʿsel) | չի քսել (čʿi kʿsel) | չենք քսել (čʿenkʿ kʿsel) | չեք քսել (čʿekʿ kʿsel) | չեն քսել (čʿen kʿsel) | |
| 過去 完成 |
չէի քսել (čʿēi kʿsel) | չէիր քսել (čʿēir kʿsel) | չէր քսել (čʿēr kʿsel) | չէինք քսել (čʿēinkʿ kʿsel) | չէիք քսել (čʿēikʿ kʿsel) | չէին քսել (čʿēin kʿsel) | |
| 不定 過去 |
չքսեցի, չքսի* (čʿkʿsecʿi, čʿkʿsi*) | չքսեցիր, չքսիր* (čʿkʿsecʿir, čʿkʿsir*) | չքսեց (čʿkʿsecʿ) | չքսեցինք, չքսինք* (čʿkʿsecʿinkʿ, čʿkʿsinkʿ*) | չքսեցիք, չքսիք* (čʿkʿsecʿikʿ, čʿkʿsikʿ*) | չքսեցին, չքսին* (čʿkʿsecʿin, čʿkʿsin*) | |
| 虛擬式 | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| 將來 | չքսեմ (čʿkʿsem) | չքսես (čʿkʿses) | չքսի (čʿkʿsi) | չքսենք (čʿkʿsenkʿ) | չքսեք (čʿkʿsekʿ) | չքսեն (čʿkʿsen) | |
| 將來 完成 |
չքսեի (čʿkʿsei) | չքսեիր (čʿkʿseir) | չքսեր (čʿkʿser) | չքսեինք (čʿkʿseinkʿ) | չքսեիք (čʿkʿseikʿ) | չքսեին (čʿkʿsein) | |
| 條件式 | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| 將來 | չեմ քսի (čʿem kʿsi) | չես քսի (čʿes kʿsi) | չի քսի (čʿi kʿsi) | չենք քսի (čʿenkʿ kʿsi) | չեք քսի (čʿekʿ kʿsi) | չեն քսի (čʿen kʿsi) | |
| 將來 完成 |
չէի քսի (čʿēi kʿsi) | չէիր քսի (čʿēir kʿsi) | չէր քսի (čʿēr kʿsi) | չէինք քսի (čʿēinkʿ kʿsi) | չէիք քսի (čʿēikʿ kʿsi) | չէին քսի (čʿēin kʿsi) | |
| 命令式 | — | (դու) | — | — | (դուք) | — | |
| — | մի՛ քսիր, մի՛ քսի* (mí kʿsir, mí kʿsi*) | — | — | մի՛ քսեք, մի՛ քսեցեք** (mí kʿsekʿ, mí kʿsecʿekʿ**) | — | ||
| *口語 **過時 | |||||||
名詞化不定式變格， u-類，無生 (東亞美尼亞語)
| 單數（唯單） | ||||
|---|---|---|---|---|
| 主格 | քսել (kʿsel) | |||
| 與格 | քսելու (kʿselu) | |||
| 奪格 | քսելուց (kʿselucʿ) | |||
| 工具格 | քսելով (kʿselov) | |||
| 方位格 | քսելում (kʿselum) | |||
| 定 | ||||
| 主格 | քսելը/քսելն (kʿselə/kʿseln) | |||
| 與格 | քսելուն (kʿselun) | |||
| 第一人稱所有格 | ||||
| 主格 | քսելս (kʿsels) | |||
| 與格 | քսելուս (kʿselus) | |||
| 奪格 | քսելուցս (kʿselucʿs) | |||
| 工具格 | քսելովս (kʿselovs) | |||
| 方位格 | քսելումս (kʿselums) | |||
| 第二人稱所有格 | ||||
| 主格 | քսելդ (kʿseld) | |||
| 與格 | քսելուդ (kʿselud) | |||
| 奪格 | քսելուցդ (kʿselucʿd) | |||
| 工具格 | քսելովդ (kʿselovd) | |||
| 方位格 | քսելումդ (kʿselumd) | |||
衍生詞彙[編輯]
- քսուք (kʿsukʿ)
延伸閱讀[編輯]
- Ačaṙean, Hračʿeay (1979), 「քիս」, Hayerēn armatakan baṙaran [Dictionary of Armenian Root Words] (亞美尼亞語), 卷IV, 2nd edition, reprint of the original 1926–1935 seven-volume版, Yerevan: University Press, 頁580ab